Dakket morgen zal doen!

Oké, hier zit ik dan voor een leeg blad. Gisteren nam ik me voor om ‘eindelijk’ een blogpost te schrijven over uitstelgedrag.  Maar mijn bureau was ontploft. In zo’n rommel kan ik me niet concentreren. En ik heb zoveel mails die op een antwoord wachten. Zou ik dat tekstje wel schrijven? Maak ik me niet belachelijk? Ik kan echt niet zo goed schrijven. Ik heb dat nog nooit gedaan. En na een dag vol seminuttige klusjes en wat nietszeggend geploeter tussendoor is het tijd voor de zetel en een wit wijntje. Morgen zal ik me beter voelen. Ik zal het morgen doen!

En vandaag zijn we dus morgen… oh help! 

Iedereen heeft weleens last van uitstelgedrag.  Zeker wanneer er iets op het programma staat dat we nogal vervelend of moeilijk vinden. Uitstellen kan echter een hardnekkige gewoonte worden die je leven gaat beheersen en je voortdurend in moeilijkheden brengt.

Studenten (en anderen) die last hebben van uitstelgedrag lijken op het eerste gezicht vrolijke levensgenieters. Maar onder die opgewektheid schuilen gevoelens van frustratie, schaamte of zelfs faalangst. ‘Het zal me toch niet lukken.’

‘Leg je smartphone weg, maak een planning en kijk wat minder Netflix’. Zo gemakkelijk is het helaas niet. Studenten die last hebben van uitstelgedrag hebben vaak al heel wat geprobeerd om dit zelf aan te pakken. Dikwijls met onvoldoende resultaat. En dat is heel frustrerend.  

Gewoontes veranderen, of beter, een nieuwe gewoonte aanleren, vraagt heel wat tijd en doorzettingsvermogen. Dat gaat niet in 1-2-3, veeleer in 1-2-3-2-3-4-3…66-67-68-65. Met vallen en opstaan dus. We zetten enkele adviezen op een rijtje om uitstelgedrag aan te pakken.

Ons gedrag wordt niet alleen bepaald door gebeurtenissen maar ook door gedachten en overtuigingen die we hebben.

• ‘Vandaag heb ik geen inspiratie, het zal me niet lukken.’
• ‘Eerst even … en dan begin ik.’
• ‘Het is veel te veel werk, dat lukt me nooit.’
• ‘Ik ben niet geschikt voor tijdschema’s.’
• ‘Ik heb nog tijd genoeg.’
• ‘Ik werk het best onder druk.’

Dat zijn allemaal voorbeelden van ‘uitstelsmoezen’, gedachten die ons aanzetten tot uitstellen. Een sleutel tot verandering is deze niet-helpende gedachten herkennen en ombuigen naar helpende gedachten.

• ‘Als ik er gewoon aan begin zal de inspiratie wel komen.’
• ‘Eerst studeren en dan de minder belangrijke klussen.’
• ‘Beetje per beetje lukt het me wel.’
• ‘Het resultaat heb ik niet in de hand, wat ik ervoor doe wel.’

Bij het begin van de training ‘Omgaan met uitstelgedrag’ registreren studenten een week lang wat ze met hun tijd doen. Dat is voor velen héél confronterend. Dan staat het zwart op wit hoeveel tijd ze verliezen met ‘ongericht en onproductief’ bezig zijn.  Tijd om te plannen dus.

Een planning opstellen is niet moeilijk, maar realistisch plannen wel. Als je een planning opmaakt, vertrek dan van de huidige situatie.  Als je op dit moment acht uur per week aan zelfstudie besteedt, noteer dan niet meteen twintig uur zelfstudie in je planning maar probeer gradueel op te bouwen. Plan ook je vrije tijd: zo voel je je niet schuldig als je even ontspanning neemt. Het staat immers in je planning. Weet bovendien dat de meesten zichzelf overschatten. Plan dus minimum twintig procent reservetijd om opgelopen schade in te halen.

Een planning maken is dus geen sinecure, maar een planning volgen is nòg een grotere uitdaging. Wees mild, het zal je niet lukken om je planning helemaal te volgen (wedden?), durf ze aan te passen en herpak jezelf. Je zal er beetje bij beetje beter in worden en je studieresultaten zullen je dankbaar zijn.

Mark Twain zei ooit: ‘Eet een kikker in de ochtend.’ Die kikker, dat is je grootste en belangrijkste taak van de dag; een taak die je hoogstwaarschijnlijk voor je uit zult schuiven. Als je ’s morgens begint met de ‘kikker’ door te slikken, ben je de hele dag tevreden dat je waarschijnlijk het ergste van die dag achter de rug hebt.

Wat zijn jouw kikkers? Probeer je prioriteiten te bepalen. Wellicht kan je duizend zaken aanpakken, maar wat zal op studievlak het grootste verschil maken?

Is de kikker te groot om in één keer door te slikken? Snij hem dan in kleine, behapbare stukjes.  Zo zal het je lukken! Begin met één billetje, daarna een oogballetje, … af en toe eens doorslikken met een suikertje mag ook. Maar de kikker moet wel op.

Is doorslikken moeilijk? Zet dan een kookwekker op tien minuten en verplicht jezelf om in deze tijdspanne in opperste concentratie met niets  -maar dan ook niets! – anders bezig te zijn. Je zal merken dat je na deze korte periode op dreef bent en verder kan werken. 

Soms is een vlieg op het raam spannender dan die verdomde cursus.  Er zijn zoveel afleiders.  Zeker nu we hele dagen thuis aan onze schermen plakken. #corona

Een greep uit de tips om je concentratie te optimaliseren:

• Studeer in korte tijdsblokken. Bijvoorbeeld 50 minuten werken – 10 minuten pauzeren – 50 minuten werken – 10 minuten pauzeren…  Is 50 minuten te veel? Maak dan blokjes van 25 minuten. 
• Pauzeer in een andere ruimte en hou het actief.  Loop desnoods enkele keren de trap op en af.  Zo krijgen je hersenen meer zuurstof.
• Vertel de leerstof hardop aan jezelf (voor de spiegel), aan een vriend(in) of je oma. Ook hier geldt: hoe actiever, hoe beter!
• Wat zijn je grootste afleiders?  Probeer die zo onbereikbaar mogelijk te houden.
• Vergeet multitasken: dat werkt niet!

De toekomst begint vandaag. Begin dan ook NU om je uitstelgedrag aan te pakken. Je staat er niet alleen voor. Vraag raad aan vrienden die je bewondert om hun planningstalenten. Schakel familie in, zij kunnen je controleren en corrigeren. Volg een online cursus. Schrijf je in voor een groepstraining. Durf hulp te vragen! 

En last but not least: hou van jezelf en wees mild. Groeien doe je door te rennen, springen, vliegen, duiken, vallen, opstaan en weer doorgaan. Het is normaal als het even niet lukt. Maar je kunt je wel altijd herpakken. 

Euh…eerlijk… ondertussen is het twee weken dat ik mijn eerste zin schreef.  Na een periode met toch wat faalangst en uitstelgedrag is mijn blogpost af (of toch goed genoeg). Zoals vaak is het in theorie veel eenvoudiger dan in de praktijk.