Computers zullen de wereld niet redden
24/03/2023
Bedrijven zijn dringend op zoek naar ICT-specialisten. Kinderen kunnen niet vroeg genoeg beginnen te coderen. Er moeten meer ingenieurs afstuderen. Op die manier proberen we in Vlaanderen onze welvaart te behouden. Alsof innovatie alleen te maken heeft met technologie en ingenieurswetenschappen. We vergeten dat er ook zoiets bestaat als sociale innovatie! Want je kan uitdagingen als democratie, burn-out, migratie en de vergrijzing toch niet enkel te lijf gaan met computers?
De alomtegenwoordige onzichtbaarheid van sociale innovatie
Een technologische ontwikkeling, zoals een drone of een robot, is tastbaar en dus makkelijk waar te nemen. Wanneer we een nieuw model ontwikkelen dat organisaties efficiënter laat samenwerken, is dat veel moeilijker te vatten. Dat wordt ook wel “de paradox van de alomtegenwoordigheid en onzichtbaarheid” genoemd (1). Net omdat sociale innovaties moeilijker te vatten zijn, kunnen ze ook moeilijk naar waarde geschat worden.
Ook sociale innovatie rendeert
Voor wie nog twijfelt, ook sociale innovatie draagt bij tot onze welvaart. Theatertechnieken om burn-out te voorkomen, interprofessioneel communiceren in de zorg, zelfredzaamheid van vluchtelingen verhogen via vrijwilligerswerk, toegankelijkheid tot de kinderopvang en de arbeidsmarkt verhogen. Allemaal nieuwe methoden, producten en diensten vanuit onze hogeschool met impact op welzijn en welvaart in Vlaanderen.
Focus op de complexe vraagstukken van morgen
De pot op met technologie? Neen. Technologie kan wel degelijk een antwoord zijn op complexe maatschappelijk vraagstukken, maar de sociale en humane wetenschappen zijn dan eerst aan zet om het probleem scherp te stellen. Op basis van hun analyse kan een (technologische) oplossing naar voor geschoven worden. Nu is het nog (te) vaak zo dat sociale wetenschappers achteraf ingezet worden om technologie tot bij de eindgebruiker te krijgen.
De toekomst is sociaal
Technologie is alomtegenwoordig, klein tot onzichtbaar en we staan er vaak niet meer bij stil. Voor wat betreft mediatechnologie, stelt communicatiewetenschapper Mark Deuze het zo: “we leven niet met, maar in media” (2). We gaan dus niet om met technologie, maar met elkaar via technologie. De vraag is niet of dat goed of slecht is, maar wat we met technologie gaan doen. Laten we niet achter de technologie aan lopen maar focussen op mensen. Want zij zijn het die dat bepalen.
De hogeschool als sociale innovator
Dagelijks doen collega’s aan Arteveldehogeschool aan praktijkgericht wetenschappelijk onderzoek en ontwikkeling in de domeinen gezondheid en zorg, onderwijs, mens en maatschappij, business en management en communicatie, media en design. De hogeschool vervult op die manier een belangrijke rol als sociale innovator met reële, maar niet altijd even tastbare impact op het werkveld.
Meer weten?
Je vindt hier een overzicht van onze lopende onderzoeks- en ontwikkelingsprojecten. Om mee te blijven met de laatste realisaties, volg ons op Twitter of schrijf je in voor de nieuwsbrief.
Meer weten over (de impact van) sociale innovatie? Bezoek de website van de Sociale InnovatieFabriek.
Ook de Vlaamse overheid is overtuigd van de meerwaarde van de kennis en expertise aan onze hogeschool, en die van andere hogescholen binnen Vlaanderen. Ze voorziet budget om kennis te ontsluiten in het FRIS-platform en faciliteert de overdracht van expertise naar KMO’s en social profit organisaties. Op die manier kunnen we als hogeschool onze rol als sociale innovator nog beter opnemen.
Referenties
(1) Deze paradox gaf aanleiding tot een onderzoeksproject naar valorisatie binnen de sociale en humane wetenschappen. Bekijk de studiereeks met de resultaten.
(2) Dit is het centrale uitgangspunt van zijn boek Leven in media, uitgegeven door Amsterdam University Press in 2018.
